SQL Hakkında Genel Bilgi

SQL

SQL (Structured Query Language) veri tabanlarındaki verileri işlemek için kullanılan yapısal sorgulama dilidir.

Bu dil yardımıyla veritabanlarındaki tüm işlemler yapılabilir. Backup almadan tutunda bir tabloya veri girmeye varıncaya kadar herşey.

SQL'i şu anda piyasada bulunan hemen hemen her veritabanında kullanabilirsiniz. SQL'de her veritabanında kullanılan ortak ifadeler olmasına karşın, veritabanlarının kendine özgü ifadeleri de vardır. Mesela Oracle’da SQL ile yapabildiğiniz bazı şeyleri başka veritabanlarında yapamayabilirsiniz.

SQL temel olarak şu ifadelerle kullanılır. SELECT, FROM, WHERE, ORDER BY, GROUP BY, HAVING, UPDATE, DELETE, INSERT.

Burada kullandığımız SQL cümleleri ISCI adlı bir tablo üzerine yazılmıştır. Alanlar ISCI_NO, ISCI_ADI, YAS, GIRIS_TARIHI, MAAS.

SELECT: Tablodan seçmek istediğimiz alanları belirtmek için kullanılır. Eğer tablodan tüm alanları seçmek istiyorsak o zaman alan isimleri yerine * işareti konur.

FROM: Üzerinde işlem yapılacak tablo/tabloları belirtmek için kullanılır.

WHERE: Tablodan eğer tüm kayıtları değilde istediğimiz bazı kayıtları elde etmek istiyorsak, örnekte maaşı 250 milyondan fazla olan işçilerin numarası ve adi gibi, o zaman buraya istediğimiz kriteri yazarız.

SELECT ISCI_NO, ISCI_ADI
FROM ISCI
WHERE MAAS>250000000

 

DISTINCT: Birbirinin aynı olan satırların listelenmemesi için bu ifade kullanılır. Mesela ISCI tablosunda bulunan birbirinin aynı olmayan isimleri listelemek istersek

SELECT DISTINCT ISCI_ADI
FROM ISCI

şeklinde bir SQL ifadesi yazarız.

 

IN: Koşul belirtirken kullanırız. Mesela ismi AHMET, ALİ veya MUSTAFA olan işçilerin bilgilerini listelemek için

SELECT *
FROM ISCI
WHERE ISCI_ADI=’AHMET’ OR ISCI_ADI=’ALİ’ OR ISCI_ADI=’MUSTAFA’

şeklinde bir ifade kullanırız. Bunun yerine

SELECT *
FROM ISCI
WHERE ISCI_ADI IN (’AHMET’ ,’ALİ’ ,’MUSTAFA’)

ifadesini de kullanabiliriz. Yani listenin içindeki herhangi bir değerin bulunması kayıtın seçilmesi için yeterlidir.

LIKE: Eğer aradığımız kayıtın bulunması için tam bir karşılaştırma yapamıyorsak o zaman kullanırız. Mesela isminin baş harfi A ile başlayan isimleri bulmak için

SELECT *
FROM ISCI
WHERE ISCI_ADI LIKE ‘A%’ ifadesi kullanılır.

% işareti uzunluğu önemsiz olmak üzere yazıldığı yere her türlü ifade gelebilir anlamındadır.

? işareti ise bir karakter olmak üzere her türlü değeri alabilir anlamındadır. Mesela isminin sondan üçüncü harfi A, ve son harfi Z olan kayıtları listelemek istersek sondan ikinci harfin ne olduğu önemli değildir. O zaman o harf yerine aşağıda görüldüğü üzere ? işaretini kullanırız.

SELECT *
FROM ISCI
WHERE ISCI_ADI LIKE ‘
%A?Z’ ifadesi kullanılır.

 

BETWEEN: Koşul belirtirken iki değer arasını belirtmek için kullanılır. Örnek: Yaşı 30 ile 40 arasındaki işçilerin kayıtlarını listelemek için

SELECT *
FROM ISCI
WHERE YAS BETWEEN 30 AND 40

ifadesi kullanılır. Bunu aynı zamanda aşağıdaki ifade ile de yapabilirsiniz. BETWEEN yazım kolaylığı sağlar.

SELECT *
FROM ISCI
WHERE YAS>=30 AND YAS<=40

 

SUM: Seçilen değerlerin toplamını bulur. İşçilerin aldığı toplam ücreti görmek için

SELECT SUM(UCRET)
FROM ISCI

ifadesi kullanılır.

MAX, MIN, AVG: Verilen değerin en büyüğünü, en küçüğünü ve ortalamasını bulur. 1999 yılında giren işçilerin en yüksek ücretinin, en düşük ücretinin ve ortalamasının ne kadar olduğunu öğrenmek istersek aşağıdaki ifadeyi kullanırız.

SELECT MAX(UCRET), MIN(UCRET), AVG(UCRET)
FROM ISCI
WHERE GIRIS_TARIHI>’01.01.1999’

MAX en büyük değeri, MIN en küçük değeri, AVG ise seçilen değerlerin ortalmasını bulur.

 

ORDER BY: Tablodan seçtiğimiz kayıtları sıralamak için kullanılır. Yukardaki örnekte isimleri alfabetik sıra ile görmek istersek

SELECT DISTINCT ISCI_ADI
FROM ISCI
ORDER BY ISCI_ADI

yazarız. Eğer sıralamayı tersine çevirmek istersek

SELECT DISTINCT ISCI_ADI
FROM ISCI
ORDER BY ISCI_ADI DESC

yazarız.

GROUP BY: Genelde istatistik amaçlar için kullanılır. Mesela hangi tarihte kaç işçinin işe alındığını bulmak için

SELECT GIRIS_TARIHI,COUNT(*)
FROM ISCI
GROUP BY GIRIS_TARIHI

yazmanız yeterli olacaktır. Bu ifade size gün bazında kaç işçinin işe alındığını gösterecektir. Eğer belli bir tarihten önce ya da sonrasını isterseniz veya sadece sayının 10’dan büyük olduğu günleri görmek isterseniz o zaman ifadeyi şu şekilde yazmak gerekir

SELECT GIRIS_TARIHI,COUNT(*)
FROM ISCI
WHERE GIRIS_TARIHI>’01.01.1999’
GROUP BY GIRIS_TARIHI
HAVING COUNT(*)>10

HAVING, grup fonksiyonlarının kriterleri için kullanılır. SUM, COUNT vb. gibi.

 

UPDATE: Tabloda bulunan bir istediğiniz bir veya daha fazla alanın güncellenmesi amacıyla kullanılır. Mesela işçilerin maaşlarına % 20 zam yapıldığını düşünürsek aşağıdaki ifade ile bunu tabloda gerçekleştirebiliriz.

UPDATE ISCI
SET MAAS=MAAS*1.2

Eğer maaşlarla birlikte aldıkları primleri de %20 oranında artırmak isterseniz

UPDATE ISCI
SET MAAS=MAAS*1.2 , PRIM=PRIM*1.2

şeklinde bir ifade kullanılır. Aynı zamanda WHERE ifadesini kullanarak sadece belli kayıtlar üzerinde güncelleme yapabilirsiniz.

 

DELETE: Tabloda bulunan kayıtları silmek için kullanılır. Eğer

DELETE FROM ISCI

derseniz tüm kayıtları gönderirsiniz. DELETE ifadesini kullanırken dikkatli olun. Buradada yine WHERE ifadesini kullanarak sadece belli kritere uyan kayıtların silinmesini sağlayabilirsiniz. Kötü bir örnek ama olsun, patron 45 yaşından büyük işçileri işten attı (burası Türkiye, olmaz demeyin) ve kayıtlarının silinmesi isteniyor. O zaman

DELETE FROM ISCI
WHERE YAS>45

ifadesi kullanılır.

INSERT: Tablolara veri girişi yapmak amacıyla kullanılır.

INSERT INTO ISCI (ISCI_NO,ADI,SOYADI) VALUES (1000,’AHMET’,’SAVAŞ’);

Eğer giriş yaparken tablonun bütün alanları kullanılacaksa alan isimlerini vermeye gerek yoktur.

Not: UPDATE, DELETE ve INSERT ifadelerini kullanırken dikkatli olmalısınız. Eğer SQL tabanlı bir veri tabanı kullanıyorsanız bu ifadeleri veritabanlarının kendi tool’ları üzerinde kullanın. Çünkü Delphi ile gelen SQL Explorer’da transact.gif (959 bytes) işaretine basmayı unutursanız yaptığınız işlemin geri dönüşü olmayabilir. Yani en son yaptığınız işlemi Rollback yapamazsınız ve eğer gerçek veritabanı üzerinde yaptıysanız işlemi başınız bayağı ağrıyabilir veya o iş yerinde yazdığınız son SQL ifadesi olabilir. :-))

 

İKİ TABLODAN BİRDEN KAYIT SEÇMEK

İşçilerin kimlik bilgilerinin ISCI_KIMLIK tablosunda tutulduğunu kabul ederek bizden ÇORUM doğumlu olanların listesinin istendiğini varsayalım. Tablolar birbirine ISCI_NO alanı üzerinden ilişkili olsun.

SELECT A.ISCI_NO, A.ISCI_ADI, B.DOGUM_YERI
FROM ISCI A, ISCI_KIMLIK B
WHERE B.DOGUM_YERI=’ÇORUM’
AND A.ISCI_NO=B.ISCI_NO

şeklinde bir ifade yazarak listemizi elde edebiliriz. Burada WHERE koşuluna yazdığınız sıranın pek bir önemi yoktur. Her şartta aynı sonuçları elde ederseniz. Fakat performans açısından biraz farkeder. Yukardaki ifade

SELECT A.ISCI_NO, A.ISCI_ADI, B.DOGUM_YERI
FROM ISCI A, ISCI_KIMLIK B
WHERE A.ISCI_NO=B.ISCI_NO
B.DOGUM_YERI=’ÇORUM’

ifadesinden daha hızlı çalışır. Çünkü ilk ifadede önce doğum yeri ÇORUM olan kayıtlar seçilir daha bu kayıtlara işçi tablosu birleştirilir. Sonraki ifadede ise önce tüm kayıtlar birleştirilir, bunların arasından doğum yeri ÇORUM olanlar seçilir. 

bimeks borland component database delphi delphi.net delphi dersleri firebird help interbase makale oracle seminer software sybase veritabanı web